[FR] Le 28 novembre 1820, naissait Friedrich Engels.
Engels, co-auteur du Manifeste du Parti communiste en 1848, a jeté avec Karl Marx les bases du socialisme scientifique qui montrait que l’exploitation des prolétaires par les capitalistes est le fondement de la société actuelle. Il a également montré le rôle historique de la classe ouvrière de renverser ce système d’exploitation par la lutte pour une autre société où nous nous libérerons de nos chaînes.
À côte du Manifeste, on retiendra parmi ses œuvres les plus importantes l’Anti-Dürhing, élaboration concrète du matérialisme dialectique dont les trois premiers chapitres ont été publiés sous le titre Socialisme utopique et socialisme scientifique, document populaire à étudier sur le matérialisme historique – base du marxisme. Pour comprendre l’importance du Capital de Marx dont la rédaction finale a été élaborée par son ami Engels, il est essentiel de lire Socialisme utopique et socialisme scientifique.
L'origine de la famille, de la propriété privée et de l'État (1884), utilisé par Lénine pour écrire son État et Révolution est une autre élaboration matérialiste historique d’importance d’Engels. Notons qu’Engels s’était déjà révélé à 24 ans en écrivant La situation de la classe laborieuse en Angleterre. "Comme le souligne justement Engels dans sa Préface, le premier livre, en Angleterre ou ailleurs, qui traite de la classe ouvrière dans son ensemble, et non de certaines branches ou industries particulières. Deuxième trait, plus important encore, ce n'est pas un simple examen de la situation des classes laborieuses, mais une analyse de l'évolution du capitalisme industriel, des conséquences sociales de l'industrialisation, avec ses aboutissants politiques et sociaux : l'essor du mouvement ouvrier, en particulier. En fait, c'est la première tentative d'envergure pour appliquer la méthode marxiste (qui trouvera sa première formulation théorique dans L'Idéologie allemande de Marx, en 1845-1846) à l'étude concrète de la société. Comme l'indique Engels lui-même, dans son introduction à l'édition de 1892, ce livre ne représente pas le marxisme dans sa forme achevée mais plutôt « une des phases de son développement embryonnaire »...
Engels reste, aux côtés de Marx, un des penseurs les plus importants de l’Humanité. Le mot d’ordre qu’il lançait à tous les travailleurs à la fin du Manifeste est plus que jamais d’actualité : « Prolétaires de tous les pays, unissez-vous !"
[NL] Op 28 november 1820 werd Friedrich Engels geboren.
Engels, co-auteur van het Manifest van de Communistische Partij(de eigenlijke naam van wat in het Nederlands "Communistisch Manifest" wordt genoemd) in 1848, legde samen met Karl Marx de basis voor het wetenschappelijk socialisme dat aantoonde dat de uitbuiting van de proletariërs door de kapitalisten de basis is van de huidige burgerlijke maatschappijs. Hij toonde ook de historische rol van de arbeidersklasse bij het omverwerpen van dit systeem van uitbuiting door de strijd voor een andere samenleving waarin we onszelf zullen bevrijden van onze ketenen.
Naast het Manifest zal men als een van zijn belangrijkste werken de Anti-Dürhing onthouden, een concrete uitwerking van het dialectisch materialisme, waarvan de eerste drie hoofdstukken zijn gepubliceerd onder de titel Socialisme, van Utopie tot Wetenschap, een populair document over wat de essentie is van het historisch materialisme - hetgeen basis is van wat men het marxisme noemt. Om het belang van Marx 'Kapitaal te begrijpen, waarvan de laatste formulering werd opgesteld door zijn vriend Engels, is het essentieel om Socialisme, van Utopie tot Wetenschappelijk te lezen.
De oorsprong van Familie, Privébezit en de Staat (1884), gebruikt door Lenin om zijn Staat en Revolutie te schrijven, is een andere belangrijke historisch-materialistische werk van Engels. Merk op dat Engels zich al op 24-jarige leeftijd had bewezen toen hij De Toestand van de Arbeidersklasse in Engeland schreef. 'Zoals Engels terecht opmerkt in zijn voorwoord, het eerste boek, in Engeland of elders, dat handelt over de arbeidersklasse als geheel, en niet over bepaalde takken of industrieën. Ten tweede, wat nog belangrijker is: niet een eenvoudig onderzoek van de situatie van de arbeidersklasse, maar een analyse van de evolutie van het industriële kapitalisme, van de sociale gevolgen van de industrialisatie, met zijn politieke en sociale resultaten: de opkomst van de arbeidersbeweging in het bijzonder. "Het is de eerste grote poging om de marxistische methode (die haar eerste theoretische formulering vindt in De Duitse Ideologie van Marx, in 1845-1846) toe te passen op de concrete studie van de samenleving". Zoals Engels zelf aangeeft , in de inleiding van de uitgave van 1892, "vertegenwoordigt dit boek niet het marxisme in zijn voltooide vorm, maar eerder "een van de fasen van zijn embryonale ontwikkeling" ...
Engels blijft, naast Marx, een van de belangrijkste denkers van de mensheid. De slogan die hij aan het einde van het Manifest naar alle arbeiders stuurde, is relevanter dan ooit: "Proletariërs van alle landen, verenigt u!"